Motivatie voor leren bij tieners: hoe help je ze gemotiveerd te blijven?

Tieners en leren – een uitdagende combinatie

Terwijl jongere kinderen vaak nog van nature nieuwsgierig en leergierig zijn, kan die motivatie bij tieners soms dalen. Ze hebben te maken met meer verantwoordelijkheid, druk en afleiding. Toch is het mogelijk om hen gemotiveerd te houden.

Hoe kun je als ouder bijdragen aan de motivatie voor leren bij tieners?

De ouderacademie geeft je 5 tips:

1. Creëer een veilige en ondersteunende leeromgeving

Een belangrijke eerste stap in het motiveren van tieners is het creëren van een omgeving waarin ze zich veilig en ondersteund voelen. Tieners willen zich gehoord en begrepen voelen. Door te luisteren naar hun zorgen en uitdagingen rondom school en leren, geef je hen het gevoel dat hun mening telt. In een positieve en bemoedigende omgeving durven tieners eerder fouten te maken, wat essentieel is voor hun leerproces.

Tips:

• Laat zien dat fouten maken onderdeel is van het leerproces.
• Moedig aan om vragen te stellen en help bij het zoeken naar antwoorden, zonder direct te corrigeren.
• Creëer een plek in huis waar tieners zich rustig en geconcentreerd kunnen bezighouden met hun studie.

2. Laat ze eigen keuzes maken

Autonomie is een krachtige motivatiebron, vooral voor tieners die zich meer onafhankelijk willen voelen. Door hen keuzes te laten maken – of dat nu gaat over de volgorde van hun huiswerk of over welk vak ze zich extra willen verdiepen – geef je ze controle over hun eigen leerproces. Tieners die het gevoel hebben dat ze zélf de leiding hebben, zijn vaak meer betrokken en gemotiveerd om hun best te doen.

Tips:

• Bied keuzes binnen een duidelijke structuur, zoals: “Wil je eerst wiskunde maken of beginnen met Engels?”
• Stimuleer hen om hun eigen leerdoelen te stellen en bespreek hoe ze die kunnen behalen.
• Geef ruimte om te ontdekken wat hun interesses zijn en moedig hen aan om die te volgen.

3. Sluit aan bij hun interesse en relevantie

Een van de belangrijkste vragen die tieners zichzelf stellen over schoolwerk is: “Waarom moet ik dit leren?” Door aan te sluiten bij onderwerpen die relevant en interessant voor hen zijn, maak je leren betekenisvoller. Leg uit hoe bepaalde kennis hen kan helpen in de toekomst, en hoe het aansluit bij hun eigen passies of doelen.

Tips:

• Zoek samen naar de connectie tussen schoolvakken en hun dagelijkse leven of toekomstdromen.
• Geef voorbeelden van hoe bepaalde kennis praktisch ingezet kan worden in de beroepenwereld.
• Breng verschillende leermaterialen in zoals video’s, artikelen of podcasts over onderwerpen waar ze zelf interesse in hebben.

4. Gebruik doelgerichte beloningen (en vermijd straffen)

Beloningen kunnen een goede manier zijn om tieners gemotiveerd te houden, maar wees hierbij voorzichtig. Het doel moet zijn om intrinsieke motivatie – motivatie van binnenuit – te stimuleren, in plaats van dat ze alleen voor de beloning gaan werken. Geef beloningen voor de moeite die ze doen of voor vooruitgang in plaats van alleen voor hoge cijfers. Tegelijkertijd werkt het demotiverend om fouten te bestraffen; het kan beter werken om te bespreken hoe ze volgende keer beter voorbereid kunnen zijn.

Tips:

• Gebruik complimenten en positieve feedback om hen aan te moedigen.
• Beloon processen en doorzettingsvermogen, niet alleen het resultaat.
• Moedig zelfreflectie aan: vraag hen wat goed ging en wat ze nog willen verbeteren.
• Vier kleine successen en herinner hen eraan dat elk stapje vooruit een belangrijke prestatie is.

5. Geef het goede voorbeeld

Als volwassenen kunnen we vaak onderschatten hoeveel invloed we hebben op de motivatie van tieners. Door zelf een positieve houding ten opzichte van leren te laten zien en nieuwsgierig te blijven, inspireer je tieners om hetzelfde te doen. Wees open over je eigen leerervaringen, fouten en overwinningen, en laat zien dat leren een levenslange reis is.

Tips:

• Vertel over je eigen ervaringen met leren, uitdagingen, en successen.
• Wees betrokken bij hun leerproces, zonder hen te sturen of te controleren.
• Laat zien dat je zelf ook openstaat voor nieuwe kennis en ervaringen.

Conclusie

Motivatie bij tieners stimuleren is zeker mogelijk, ook al vraagt het geduld en aanpassingsvermogen. Door een ondersteunende leeromgeving te creëren, autonomie aan te moedigen, leerstof relevant te maken en hen doelen te laten stellen, help je hen om gemotiveerd te blijven. Het gaat erom hun natuurlijke nieuwsgierigheid te voeden en hen te laten zien dat leren niet alleen een verplichting is, maar ook iets kan zijn dat hen dichter bij hun dromen brengt.

Wil je als ouder jouw tiener ondersteunen bij het 'leren leren'? Bekijk dan nu de cursus 'Leren en het brein'.